Je lichaam doneren aan de wetenschap, wat komt er bij kijken en wat betekent dit voor je nabestaanden?
De keuze voor het doneren van je lichaam aan de weten is vaak gekoppeld aan de wens om iets terug te doen aan de wetenschap, door onderzoek bij te dragen aan betere behandelingen, medicijnen, oorzaken en ziektebeelden. Soms ook een financiele afweging.
Wat gebeurt er als je het lichaam in handen geeft aan de medische wetenschap?
Het lichaam komt dan in handen van een Anatomisch Instituut van een universiteit en zal gebruikt gaan worden voor medisch wetenschappelijk onderwijs en onderzoek.
Allereerst moet je een keuze maken of je het lichaam beschikbaar wilt stellen voor transplantaties en/of voor wetenschappelijk onderzoek. Sta je ook als donor geregistreerd dan krijgt orgaan- en/of weefseldonatie altijd voorrang. Het is soms allebei mogelijk maar dat is niet altijd het geval. Wanneer organen verwijderd worden kunnen er wonden ontstaan die het soms onmogelijk maken om het lichaam te conserveren.
Over het algemeen wordt er geen bovengrens gesteld aan de leeftijd maar dit kan per instituut verschillen. Ook kan het voorkomen dat een lichaam wordt geweigerd omdat er sprake is van bijzonder overgewicht, verdrinking of ernstige verminking. Dit komt niet vaak voor.
Hoe kun je je aanmelden?
Om je lichaam ter beschikking te stellen, moet je zelf toestemming geven aan een Anatomisch Instituut. Het Instituut heeft meestal een concept handgeschreven verklaring (codicil) beschikbaar. Hierin staat dat je je lichaam na je overlijden aan de wetenschap afstaat. Je ondertekent het codicil en voorziet het van een datum. Het officieel wordt bewaard bij het Anantomisch Instituut en zowel jijzelf als je huisarts krijgen een kopie. Voor een overzicht van de Anatomische Instituten kun je een kijkje nemen op de site www.lichaamsdonatie.nl.
Ondersteuning in dit proces:
Soms is het mogelijk dat een behandelend arts behulpzaam is bij het indienen van het verzoek. Maar dat is niet het enige waar over nagedacht dient te worden.
Het noodplan!
Ook al heb je het lichaam ter beschikking gesteld, dan nog is het verstandig om de wensen van het laatste moment van afscheid vast te leggen. Het Anatomisch Instituut kan nog altijd beslissen dat er factoren zijn om het lichaam niet te accepteren. Soms kan dit zijn omdat er voldoende aanmeldingen zijn of dat een lichaam niet geschikt is door bijvoorbeeld een dodelijk ongeluk met ernstige verminkingen. Of is er een obductie geweest?
Het is dus belangrijk ook hierover na te denken. Voor het geval dat.
Na het overlijden.
Na het overlijden is er een korte tijd om samen afscheid te nemen, doorgaans 3 uur. Daarna wordt het lichaam opgehaald door speciaal vervoer. Voor de nabestaanden een situatie om je goed op voor te bereiden. Je ontvangt namelijk meestal niet direct formulieren en/of een akte van overlijden.
Doorgaans informeert het Instituut de Gemeente van overlijden en ligt er na 5 werkdagen de akte van overlijden klaar voor de nabestaanden. Deze akte heb je nodig om alle zaken in gang te zetten (administratie, verzekeringen, huur of koopaktes en veel meer). Het kan voor nabestaanden dus een confronterend moment zijn. Soms ook met onzekerheid, hoe nu verder?
De nabestaanden krijgen niets terug en worden niet meer op de hoogte gehouden van de verdere acties van het Instituut. Soms zijn er algemene informatie bijeenkomsten, maar dat verschilt per Instituut.
Het moment van ‘herdenken en koesteren”.
Voor de nabestaanden is het zoals het is. Geen standaard uitvaart, maar het organiseren van een moment van ‘herdenking’.
Soms is er onduidelijkheid m.b.t. papieren, de akte van overlijden. Ik ondersteun de naasten indien jullie dit wensen op basis van een uurtarief.
Meer informatie is te vinden op de site https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/orgaandonatie-en-weefseldonatie/vraag-en-antwoord/hoe-stel-ik-mijn-lichaam-na-overlijden-ter-beschikking-van-de-wetenschap